Nếu bạn đang trong quá trình khởi nghiệp, bạn đừng nên nghĩ rằng để có thể thành công bạn phải tạo ra cái gì đó hoàn toàn mới. Theo thống kê của Topica Founder Institute thì 100% các công ty khởi nghiệp tại Việt Nam đạt được thành công như hiện nay là do sao chép ý tưởng từ các mô hình tương tự sau đó bản địa hóa nó sao cho phù hợp với môi trường kinh doanh mà mình đang sinh sống.
Sao chép: chuyện không của riêng quốc gia nào
Dave McClure – một nhà đầu tư tài ba của Mỹ, người đã chắp cách cho hơn 500 startup đã từng nói với họ rằng: “Thực ra bạn có thể bắt chước đến 99% và sáng tạo chỉ 1% thôi cũng đủ để sản phẩm đánh bật các đối thủ khác trên thị trường”, chính vì vậy bạn đừng cho rằng chuyện bắt trước ý tưởng của người khác là chuyện đáng xấu hổ.
Ngay cả những ông lớn trong làng công nghệ như Apple, Google cũng không dám khẳng định rằng sản phẩm của họ không sao chép bất kỳ chi tiết của sản phẩm nào từ trước đó. Cái tạo ra sự thành công trong các sản phẩm của họ là biết cách lựa chọn và chắp và các công nghệ sẵn có vào trong cùng một sản phẩm.
Có thể ví như Google Glass, đây là sản phẩm chưa từng xuất hiện trên thị trường tuy nhiên nếu bạn để ý sẽ thấy Google Glass đã làm theo đúng như những gì mà iPhone đã làm, đó là tổng hợp các công nghệ đã có sẵn.
iPhone không phải là chiếc điện thoại đầu tiên ích hợp MP3, Google cũng không phải là công cụ tìm kiếm đầu tiên, Facebook cũng hoàn toàn không phải là mạng xã hội đầu tiên tuy nhiên khi mới xuất hiện tất cả những sản phẩm trên được tung hô và chào đón bởi một nguyên lý đơn giản đó là tốt hơn bản trước đó.
Apple cũng ra các ứng dụng dành cho iPhone cũng không phải là đầu tiên, trước đó còn có rất nhiều hãng như Nokia, Samsung. Tuy nhiên thành công của Apple là việc tận dụng được lượng khách hàng khổng lồ của mình.
Điển hình trong việc sao chép có thể kể đến là nền công nghệ của Trung Quốc, mô hình sao chép đã trở lên phổ biến tại quốc gia này bởi sự sao chép tất cả các sản phẩm nổi tiếng trên thế giới, thậm chí các công ty công nghệ tại Trung Quốc còn copy lẫn nhau.
Trong cộng đồng công nghệ khởi nghiệp rất đông đúc của Trung Quốc, đi đầu không phải là lợi thế cạnh tranh đáng kể. Nếu một công ty khác cũng triển khai ý tưởng đó, dù muộn hơn vài tháng, song lại tốt hơn, họ sẽ chiến thắng.
Lấy ví dụ như trường hợp của hãng Fanfou, dịch vụ tiểu blog đầu tiên ở Trung Quốc. Họ đánh bại tất cả các đối thủ lớn trong nước và quốc tế thâm nhập thị trường Trung Quốc, nhưng chính phủ nước này lại e ngại tiềm năng của tiểu blog sẽ khiến những quan điểm trái ngược được dịp lan truyền và buộc Fanfou phải đóng cửa.
Tuy nhiên, việc kẻ tiên phong Fanfou phải ngừng hoạt động lại mở ra cơ hội cho các hãng công nghệ lớn như Sina và Tencent cơ hội xây dựng các dịch vụ tiểu blog của riêng họ bên cạnh việc đưa ra những cam kết xoa dịu quan ngại của chính phủ. Vào thời điểm các quy định đã rõ ràng hơn, Fanfou được phép mở lại dịch vụ, nhưng đã quá trễ bởi các đối thủ cạnh tranh đã tung ra những dịch vụ ưu việt hơn như Sina Weibo.
Sự vụt sáng của “ngôi sao mới nổi” Xiaomi cũng đang khiến cho nhiều hãng công nghệ trên thế giới phải dè chừng, đặc biệt là Apple bởi công ty này được xem là đã copy không ít ý tưởng của Apple. Thậm chí, CEO Xiaomi còn được gọi là “Steve Jobs của Trung Quốc”.
 |
|
CEO Xiaomi được gọi là “Steve Jobs của Trung Quốc”
|
Trong số 28 startup này: độ tuổi trung bình khi họ khởi nghiệp là 28,8; 78% từng làm thuê hoặc khởi nghiệp thất bại ở 2 công ty trước đây; 45% từng học hoặc làm việc tại nước ngoài trước khi về nước khởi nghiệp; thời gian trung bình dành cho startup đến lúc thành công là 5,7 năm và sẽ mất lâu hơn nữa để trở thành công ty có giá trị hàng trăm triệu USD; và 100% đều học hỏi và bản địa hoá từ mô hình tương tự đã thành công ở nước ngoài.
Như vậy, ngoài việc bắt đầu khá muộn, các startup Việt Nam cũng không thể tránh khỏi việc đi sao chép các mô hình thành công từ nước ngoài.
Ai dám khẳng định những hiện tượng Haivl không “copy” 9gag hay Cờ rôm + không “ăn theo” Chrome…? Hoặc các trang thương mại điện tử như Vật giá đã học theo Rakuten, Chợ điện tử theo Ebay hoặc VNG theo Tencent… Và trong quá trình học theo đó, có người đã thành công và cũng có kẻ đã phải nếm trải thất bại.
Vậy làm thế nào để sao chép mà vẫn thành công?
Theo phân tích của ông Trần Mạnh Công, dù 100% các startup của Việt Nam vẫn phải học hỏi những mô hình tương tự ở nước ngoài nhưng họ đã biến biến sự học hỏi đó thành thành công theo hai hướng: hoặc là trở thành số 1 trong lĩnh vực của mình tại Việt Nam, sau đó mở rộng sang các thị trường tương đồng trong khu vực (Appota, Topica, CleverAds, Eway…), hoặc khởi đầu và thành công tại thị trường quốc tế rồi mới quay lại Việt Nam (JoomlArt, TruePlus, MoneyLover, Beeketing…).
Nếu đánh vào thị trường Việt Nam, thường sẽ phải tìm những thứ mang hơi hướng offline, ví dụ như thương mại điện tử thì luôn luôn phải có logistic, phải ký kết với các cửa hàng, shop… Yếu tố offline là rào cản cho các startup nước ngoài, nhưng sẽ là lợi thế cho startup trong nước để có thể đi trước ký kết với các cửa hàng, như mô hình groupon của Muachung, Hotdeal; hay đào tạo, phân phối thức ăn của Foody.
Còn nếu muốn đánh vào thị trường quốc tế, các startup nên tìm một ngách hoặc tìm một thế hệ platform (nền tảng) mới, tức là tìm ra sự khác biệt để tránh phải cạnh tranh với các công ty lớn.
Thực tế, các hãng công nghệ lớn như Facebook, Twitter, Google… không bao giờ thực hiện các thương vụ mua lại các đối thủ cạnh tranh mà thường dành tiền thâu tóm nhiều nhất có thể các startup trên các lĩnh vực khác nhau. Chẳng hạn: Facebook mua Instagram, Pipe, Face.com, Oculus VR… và gặt hái được không ít thành công từ các quyết định này. Vì vậy, các startup không nên mạo hiểm đặt cược số phận mình trong trò chơi của riêng các ông lớn.
Các startup cũng không thể chờ đợi vào sự may mắn như trường hợp của Flappy Bird bởi không có nhiều người có được may mắn như vậy. Tuy nhiên, sự kiện Flappy Bird cũng là một điểm nhấn tốt cho hệ sinh thái và cộng đồng startup công nghệ Việt Nam để gây được sự chú ý hơn từ các nhà đầu tư mạo hiểm nước ngoài.
“Tất nhiên, startup huy động được vốn đầu tư mạo hiểm không đảm bảo chắc chắn rằng startup đó sẽ thành công. Nhưng với nguồn vốn đầu tư, các giá trị gia tăng mà nhà đầu tư mang lại sẽ là bệ phóng giúp cho startup đến gần với thành công một cách nhanh nhất và đi được xa nhất”, ông Công khẳng định.
Tóm lại, ở một môi trường khởi nghiệp như Việt Nam các CEO, người sáng lập muốn thành công cần phải không ngừng học hỏi, trau dồi kinh nghiệm một cách có chọn lọc. “Những người đã thành công hoặc đang rất gần đến thành công, họ luôn trau dồi kiến thức, sẵn sàng học hỏi, làm việc gấp 5-10 bình thường và dù nghĩ lớn mơ lớn nhưng lại luôn chắt chiu từng kết quả nhỏ”, ông Công cho biết thêm.
DienDan.Edu.Vn Cám ơn bạn đã quan tâm và rất vui vì bài viết đã đem lại thông tin hữu ích cho bạn.DienDan.Edu.Vn! là một website với tiêu chí chia sẻ thông tin,... Bạn có thể nhận xét, bổ sung hay yêu cầu hướng dẫn liên quan đến bài viết. Vậy nên đề nghị các bạn cũng không quảng cáo trong comment này ngoại trừ trong chính phần tên của bạn.Cám ơn.
