ĐỀ SỐ 45 – TP1(2019)

– Chứng minh cho vấn đề cần nghị luận: Người thành công luôn tự chịu trách nhiệm về mình.

– Làm tăng sức thuyết phục người đọc, người nghe.

– Nhận lãnh trách nhiệm về những việc xảy ra với mình.

– Không tự lừa dối bản thân, cần dũng cảm đối mặt với những khiếm khuyết của mình.

– Biết nhận lỗi về mình khi bản thân làm sai.

– Ý thức được trách nhiệm của bản thân khi đưa ra quyết định.

– Đối diện với thất bại và tìm mọi cách để khắc phục.

– Đề cao lòng tự trọng của con người.

Học sinh có thể trả lời: Đồng tình quan điểm, không đồng tình hoặc đồng tình một phần nhưng phải lí giải hợp lí, thuyết phục.

– Đồng tình:

+ Nhận lãnh trách nhiệm về mình sẽ tạo ra động lực để ta cố gắng, cải tạo những khuyết điểm, khích lệ để phát huy những điều tốt đẹp đã đạt được.

+ Nhận lãnh trách nhiệm về bản thân thể hiện sự dũng cảm, bản lĩnh và ý thức trách nhiệm… Đây là những điều tạo nên sức mạnh để mình làm nên thành công trong cuộc sống.

– Không đồng tình hoặc đồng tình một phần:… (cần lí giải rõ ràng, thuyết phục)

HS có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, qui nạp, tổng – phân – hợp, móc xích hoặc song hành.

HS lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách khác nhau nhưng phải làm rõ Thái độ trước cuộc sống quyết định tương lai của bạn. Có thể theo hướng sau:

– Thái độ sống là những quan điểm, suy nghĩ và cách đối mặt, giải quyết trước những vấn đề của cuộc sống. Việc lựa chọn suy nghĩ và cách đối mặt tích cực hay tiêu cực có ý nghĩa rất lớn đến tương lai của một người.

– Cùng một vấn đề mắc phải, người tích cực sẽ nhìn nhận theo hướng lạc quan để rồi chủ động đối mặt và giải quyết. Ngược lại người có thái độ sống tiêu cực lại nhìn thấy sự u ám, bế tắc nên dễ chán nản, buông xuôi…

– Thái độ sống tích cực thúc đẩy con người sáng tạo để vượt lên những khó khăn. Họ cũng có niềm tin vào những điều tốt đẹp nơi người khác và trong cuộc sống. Sống tích cực còn thúc đẩy con người biết cống hiến và đem lại niềm vui cho người khác…

1,0

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

 Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề.              

Tư tưởng “Đất Nước của Nhân Dân” trong đoạn thơ trên, nhận xét chất sử thi trong sáng tác của nhà thơ.

HS có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

– Nhà thơ đã nhìn vào chiều sâu của cả quá trình lịch sử để nhận ra một quy luật bất biến của sự sống, của nhịp sống: đó là “cần cù làm lụng” lúc hoà bình và “ra trận” khi có giặc. Chính việc chiến đấu và dựng xây, vun đắp và bảo vệ mới làm nên một đất nước.

– Khẳng định nhân dân vô danh đã làm nên lịch sử, vừa tạo nên liên tưởng về một sức mạnh vô hình gắn kết mọi thế hệ là lịch sử của sức sống, sự sống dân tộc, khẳng định lịch sử được làm nên bởi lớp lớp ”những người con gái con trai bằng tuổi chúng ta”.

– Nhà thơ nhấn mạnh hai lần: “lớp người giống ta lứa tuổi”; đó là những con người bình dị đã cần cù làm lụng và đánh giặc bảo vệ đất nước để viết nên lịch sử oanh liệt và nói tới trách nhiệm to lớn của thế hệ trẻ ngày nay.

– Tác giả không nhắc về những sự kiện lịch sử trọng đại, những người anh hùng nổi tiếng lưu danh sử sách mà ông viết về những người anh hùng vô danh mà vĩ đại, gợi những suy tư sâu xa trong lòng người đọc.

– Nhân dân đã tự nguyện hi sinh cho sự sống bất tận của Đất Nước. Các thế hệ nhân dân đã hi sinh nhẹ nhàng, thanh thản. Họ thật cao cả, vĩ đại, phi thường – “không ai nhớ mặt đặt tên – nhưng họ đã làm ra Đất Nước”.

– Đất Nước vốn lớn lao trừu tượng trở thành một sản phẩm kì diệu trong bàn tay của những con người lao động cần cù. Nhân dân đã tạo ra lịch sử. Nhà thơ đã đặt những cái vĩnh hằng bên cạnh cái giản dị, vô danh để khẳng định, ngợi ca nhân dân, vai trò của nhân dân đối với Đất Nước. Qua đó, nhà thơ đã thể hiện niềm kính trọng, biết ơn đối với nhân dân.

– Thể thơ tự do với những câu thơ co duỗi nhịp nhàng, linh hoạt gợi về quá trình lịch sử đầy gian khổ của Đất Nước, gợi về sự hi sinh vĩ đại của nhân dân ta.

– Giọng điệu thơ như những lời tâm tình nhắn nhủ tuổi trẻ và tự nhận thức chính mình về vai trò, trách nhiệm đối với Đất Nước.

– Ý thơ chính luận được viết ra bằng lời thơ giản dị, giọng thơ tâm tình nên rất mềm mại, không khô cứng như một lời giáo huấn.

– Chất sử thi trong văn học tập trung phản ánh những vấn đề có ý nghĩa sống còn của đất nước: Tổ quốc còn hay mất, tự do hay nô lệ. Nhân vật chính là những con người đại diện cho phẩm chất và ý chí của dân tộc; gắn bó số phận cá nhân với số phận đất nước; luôn đặt lẽ sống của dân tộc lên hàng đầu. Giọng điệu sử thi là giọng ngợi ca, trang trọng và đẹp tráng lệ, hào hùng.

– Nguyễn Khoa Điềm hướng về những con người bình dị đã cần cù làm lụng và đánh giặc bảo vệ đất nước giữa những ngày kháng chiến chống Mĩ ác liệt, đất nước còn chia cắt. Đoạn thơ được viết bằng thể thơ tự do, giọng điệu tâm tình trò chuyện, từ ngữ giản dị, gần gũi nhằm khẳng định vai trò to lớn của nhân dân vô danh.

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.