Để bù đắp sự thiếu hụt ngân sách quốc gia, Chính phủ thường phải phát hành các loại trái phiếu, tín phiếu, hối phiếu.
Đây là các công cụ nợ của Chính phủ. Từ trước tới nay đã có nhiều tên gọi khác nhau về trái phiếu Chính phủ, như: công trái, trái phiếu kho bạc, trái phiếu Chính phủ, tín phiếu kho bạc, kỳ phiếu kho bạc, hối phiếu kho bạc… Dù tên gọi như thế nào, các loại này đều là nợ của Chính phủ, do Chính phủ phát hành, và được thanh toán bằng ngân sách quốc gia.
Ở Mỹ, ngay từ khi Hợp chủng quốc Hoa Kỳ được thiết lập, việc làm đầu tiên của Tổng thống Washington là phát hành trái phiếu (công trái) để trả những món nợ vay trong cuộc chiến tranh dành độc lập. Từ đó đến nay do ngân sách luôn luôn bị thâm thủng, Chính phủ Hoa Kỳ vẫn thường phải phát hành trái phiếu để vay nợ mới trả nợ cũ, và để góp phần cung cấp tài chính cho hoạt động của Chính phủ.
Nói chung trái phiếu Chính phủ thường có 3 loại: dài hạn, trung hạn và ngắn hạn. Trái phiếu dài hạn có thời hạn 10 năm trở lên, có thể lên đến 30 năm. Trái phiếu trung hạn từ 1 đến 9 năm. Còn trái phiếu ngắn hạn có loại 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng.
Các Chính phủ thường giao cho Bộ Tài chính (hoặc Bộ Ngân khố hoặc Kho bạc Nhà nước) phát hành trái phiếu Chính phủ. Và Bộ Tài chính cũng là người chịu trách nhiệm trả nợ các loại trái phiếu này.
Trái phiếu Chính phủ có thời hạn khác nhau thì lãi suất cũng khác nhau. Trái phiếu dài hạn lãi suất cao hơn trái phiếu trung hạn và ngắn hạn. Các loại trái phiếu trung và dài hạn được mua bán trên TTCK.
Trái phiếu Chính phủ là loại trái phiếu an toàn nhất, vì nó có nguồn ngân sách to lớn của Chính phủ (thu thuế) đảm bảo.
Việc phát hành trái phiếu Chính phủ cũng thông qua các tổ chức môi giới chứng khoán. Và các tổ chức này dược hưởng phí hoa hồng.
Người mua trái phiếu Chính phủ thường được miễn thuế thu nhập.
Còn loại trái phiếu ngắn hạn, còn có tên gọi tín phiếu kho bạc hoặc hối phiếu kho bạc, thường do Ngân hàng Trung ương phát hành theo sự ủy nhiệm của Bộ Tài chính.
Loại trái phiếu này không phải chỉ nhằm mục đích vay vốn cho ngân sách quốc gia mà mục đích cao hơn của nó là thực hiện chính sách tiền tệ, khắc phục tình hình lạm phát, nhằm đảm bảo hợp lý khối lượng tiền tệ trong lưu thông.
Khi Ngân hàng Trung ương thấy cần rút bớt khối lượng tiền tệ trong lưu thông về, thì Ngân hàng Trung ương thực hiện việc bán tín phiếu ra. Và ngược lại, khi cần thiết phải đưa thêm tiền vào lưu thông thì Ngân hàng Trung ương mua tín phiếu về.
Lãi suất tín phiếu là lãi suất chiết khấu. Khi mua trái phiếu người mua được trả lãi ngay bằng hình thức khấu trừ vào vốn.
Việc phát hành được thực hiện bằng phương thức đấu giá. Các ngân hàng thương mại, ngân hàng đầu tư, công ty tài chính, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư và các tổ chức đầu tư chuyên nghiệp là những thành viên tham gia đấu giá tín phiếu kho bạc.
Việc đấu giá tín phiếu được thực hiện theo phương thức: trước hết, Bộ Tài chính và Ngân hàng Trung ương xác định lượng giá trị tín phiếu cần phát hành, xác định mệnh giá để tính số lượng tín phiếu cần bán. Lãi suất tín phiếu được xác định qua đấu giá. Các thành viên tham gia đấu giá là những người thực hiện một cuộc cạnh tranh về lãi suất. Các lệnh trả giá bao gồm hai nội dung: số lượng mua, lãi suất, và chỉ được đăng ký một lần.
Trước khi đặt mua, các thành viên tham gia đấu giá phải có sự nhận định và tính toán, đưa ra một mức lãi suất thấp nhất nhưng đảm bảo khả năng được chấp nhận, sau đó đưa ra bán lại trên thị trường tiền tệ vớigiá cao hơn để kiếm lời. Trên cơ sở tổng hợp các lệnh đặt mua của các thành viên tham gia đấu giá, Ngân hàng Trung ương xác định một mức lãi suất cụ thể đảm bảo bán được số tín phiếu nhiều nhất theo mục tiêu đã định. Số trái phiếu này sau đó được giao dịch trên thị trường tiền tệ. Thông thường người ta lập một thị trường giao dịch riêng cho tín phiếu kho bạc – Thị trường tín phiếu kho bạc.
Ngoài ra trong thành phần trái phiếu chính phủ còn có loại trái phiếu đô thị hoặc trái phiếu có mục đích. Đây là loại trái phiếu được phát hành nhằm huy động vốn để giải quyết một mục đích cụ thể, thường là để xây dựng những công trình cơ sở hạ tầng và công trình phúc lợi công cộng. Trái phiếu có mục đích có thể do Chính phủ Trung ương hoặc Chính quyền Địa phương phát hành.
Vốn hoàn trả trái phiếu (gốc và lãi) được lấy từ nguồn thu của công trình khi đưa vào sử dụng.
Đọc thêm tại: https://diendan.edu.vn/trai-phieu-cong-ty/
DienDan.Edu.Vn Cám ơn bạn đã quan tâm và rất vui vì bài viết đã đem lại thông tin hữu ích cho bạn.DienDan.Edu.Vn! là một website với tiêu chí chia sẻ thông tin,... Bạn có thể nhận xét, bổ sung hay yêu cầu hướng dẫn liên quan đến bài viết. Vậy nên đề nghị các bạn cũng không quảng cáo trong comment này ngoại trừ trong chính phần tên của bạn.Cám ơn.
