(HNN) – Vượt đường núi 28 km từ trung tâm huyện Tây Giang (tỉnh Quảng Nam) mới đến được xã Dang, tại đây, khách phải để xe máy ở bìa rừng rồi cuốc bộ thêm 3 km men theo đường mòn mới đến được làng Z’lao.
< Làng Z’lao bên hồ thủy điện A Vương mùa kiệt nước.
Ông Bríu Le (63 tuổi, người dẫn đường) cho hay tháng 11 đang là mùa mưa, nhưng năm nay thời tiết khắc nghiệt nên trên địa bàn chưa có trận mưa lớn nào. Vì lòng hồ thủy điện cạn nước nên muốn vào Z’lao phải đi bộ thay cho chèo thuyền.
< Thôn Z’lao (xã Dang) nằm trên đồi Arâl…
“Cuộc sống của người dân Z’lao vốn nhờ vào thiên nhiên, hàng ngày bà con ra sông A Vương đánh bắt cá, lúa trồng bên khe suối… Tuy nhiên, năm 2003 thủy điện A Vương xây dựng và sau ba năm tích nước đã nhấn chìm đường sá, Z’lao thành ngôi làng biệt lập hoàn toàn giữa núi rừng”, ông Bríu Le nói.
Dulichgo
Từ ngày thuỷ điện hoạt động, mùa nước cạn thì người dân đi lại bằng đường bộ vào làng, mùa nước dâng lên phải đi bằng thuyền độc mộc làm từ thân cây. Trong làng Z’lao, nhà nào cũng có một chiếc thuyền.
< Con đường bộ dẫn vào thôn Z’lao.
Sau 30 phút vượt chặng đường đồi dốc, ngôi làng người dân tộc Cơ Tu nằm chênh vênh bên lòng hồ thủy điện A Vương hiện ra trước mắt. Làng hướng ra hồ, phía sau rừng bao quanh che phủ với khung cảnh bình yên, không hề có tiếng động cơ xe máy, ôtô; tivi, loa đài… như các ngôi làng khác.
Trưởng thôn ông Bhling Ngói cho biết, từ ngày thủy điện tích nước thì người dân Z’lao mất nhiều hơn được, ngôi làng này trở thành địa bàn “bốn không”: Không đường; không mặt bằng để mở mang sản xuất nông nghiệp; không trường và không điện.
“Toàn thôn có 45 hộ dân gần 200 nhân khẩu sống trên một quả đồi, dưới chân núi chật hẹp, nhà cửa san sát. Ruộng nương nằm cách xa khu dân cư nên việc đi lại gặp nhiều khó khăn”, vị trưởng thôn tâm sự.
Dulichgo
“Nhiều khi chèo thuyền chở hàng hóa vào làng không may gặp lúc thời tiết xấu, gió lớn khiến thuyền lật, rất may đa số người dân ở đây biết bơi nên thoát chết. Hôm nào gió mạnh quá, mặt hồ nổi sóng thì không ai dám chèo thuyền, bà con đi chở hàng đành ngủ ở lều dựng trên nương rẫy.”, ông Bhling Ngói kể.
Thu nhập chính của dân làng là trồng rẫy, khai thác các sản vật rừng như mật ong, măng… và đặc sản là rượu nếp. Sản phẩm truyền thống làm ra nhiều nhưng làng bị cô lập nên thương lái không tới mua. Gia đình nào đem ra chợ bán thì không đủ bù tiền vận chuyển, tiền xăng nên mọi người không thiết tha sản xuất, chỉ làm đủ đem bán để mua mì chính, nước mắm…
< Ghe nhôm là phương tiện đi lại duy nhất của người dân thôn Z’lao qua thủy điện Avương.
Trẻ em làng Z’lao lớn lên, muốn đi học lớp một thì phải rời làng, theo học bán trú tại các trường trên địa bàn huyện Tây Giang. Thậm chí, làng Z’lao chưa có mặt bằng để xây điểm trường mẫu giáo nên cấp học mầm non không tồn tại, các em thường được bố mẹ cho ở nhà.
Theo ông Bhling Ngói, điều khó khăn nhất với người dân là khi trong làng có người đau ốm, phụ nữ chuyển dạ. Lúc đó, thôn phải huy động thanh niên khỏe mạnh đưa người bệnh lên võng khiêng ra đường, sau đó dùng xe máy chở đến trạm y tế.
“Cấp cứu một người trong thôn cũng phải huy động hàng chục người khỏe mạnh khiêng đi. Họ chuẩn bị một chiếc võng và dùng cây gỗ dài khoảng 3 m buộc làm cáng. Đường đi nhỏ hẹp và đầy ổ voi, ổ gà, gặp trời nắng thì đỡ, chứ trời mưa khó khăn đủ thứ”, ông nói và cho hay do đường đến trạm y tế quá xa nên có trường hợp sản phụ sinh con dọc đường, đẻ xong rồi mới tiếp tục được khiêng đến cơ sở y tế.
< Thanh niên trong làng thay nhau gánh một sản phụ đi sinh.
Dulichgo
Ông Bríu Cành, Bí thư thôn Z’lao thông tin thêm, sống bên lòng hồ thủy điện lớn thứ hai tỉnh Quảng Nam nhưng “trớ trêu là người dân rơi vào cảnh đói điện”.
“Bà con trước đây hi sinh ruộng nương, cây cối để xây dựng nhà máy nhưng nay không có điện để dùng”, ông nói.
Sau nhiều lần kiến nghị, vừa qua, huyện Tây Giang cung cấp cho làng Z’lao 10 chiếc thủy luân để người dân phát điện nhưng “mùa nước cạn máy ngừng hoạt động, còn mùa mưa đến gây ra lũ quét nên không dùng được”.
Theo ông Nguyễn Thanh Tâm – Chủ tịch UBND xã Dang, chính quyền địa phương đã nắm được các khó khăn của người dân Z’lao và đang hỗ trợ san lấp mặt bằng, mở đường cấp phối vào ngôi làng này. “Công việc hiện chưa hoàn thành, nhưng thời gian tới khi có đường giao thông thuận tiện hơn thì cuộc sống của bà con sẽ được cải thiện”, ông nói.
Theo Hội Nhà Nông
< Hằng ngày người dân vẫn chèo ghe qua hồ thủy điện Avương.
Dulichgo
Theo thông tin từ Tổng Công ty Điện lực Miền Trung (EVNCPC), Sở Công Thương tỉnh Quảng Nam và UBND huyện Tây Giang đã có biên bản thống nhất triển khai đầu tư cấp điện cho thôn Z’Lao vào năm 2019 từ nguồn vốn EU tài trợ không hoàn lại cho dự án cấp điện nông thôn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2013 – 2020 (vốn EU tài trợ giai đoạn 2018 – 2020 cho tỉnh Quảng Nam là 120 tỉ đồng, trong đó vốn cấp năm 2018 là 48 tỉ đồng). Hiện nay, địa phương đang lập thủ tục đầu tư dự án trên.
Hy vọng trong năm 2019, 70 hộ dân tại đây sẽ được cấp điện lưới quốc gia như dự kiến.
DienDan.Edu.Vn Cám ơn bạn đã quan tâm và rất vui vì bài viết đã đem lại thông tin hữu ích cho bạn.DienDan.Edu.Vn! là một website với tiêu chí chia sẻ thông tin,... Bạn có thể nhận xét, bổ sung hay yêu cầu hướng dẫn liên quan đến bài viết. Vậy nên đề nghị các bạn cũng không quảng cáo trong comment này ngoại trừ trong chính phần tên của bạn.Cám ơn.
